Đèn khử trùng UV-222nm có thực sự an toàn?
Đèn khử trùng UVC-222nm có thực sự hiểu quả và an toàn
Vai trò của đèn khử trùng UVC trong đời sống của con người
Không gian công cộng, gia đình, bệnh viện, trường học, … tất cả đều có thể sử dụng thiết bị khử trùng UV. Tuy nhiên, một trong những điều khiến người dùng tỏ ra lo ngại khi sử dụng thiết bị này đó là sự ảnh hưởng đến mắt, da nếu tiếp xúc trực tiếp và trong thời gian dài.
Cũng vì vấn đề trên, khả năng ứng dụng của đèn khử trùng UV bị giới hạn đáng kể, chúng hầu hết chỉ được sử dụng trong phòng không có người để đảm bảo an toàn tối đa cho người sử dụng.
Nguyên lý khử trùng của đèn UVC được hoạt động dựa trên tính chất vật lý của ánh sáng cực tím. Khi tiếp xúc tới các bề mặt có chứa vi khuẩn, virus, chúng tác động đến DNA/ RNA khiến vi sinh vật bị biến đổi cấu trúc gen, không thể nhân bản cũng như không thể lây truyền bệnh. Nguyên lý này đã giúp ánh sáng cực tím khử trùng một cách hiệu quả.
Ánh sáng UVC-222nm có đạt được hiệu quả khử trùng như mong muốn?
Vấn đề đã được đăng tải rộng rãi trên các trang phương tiện truyền thông ở trong và ngoài nước.
Trong bài viết về “Ứng dụng tia Far-UVC (222nm) trong khống chế dịch COVID-19 ở nơi công cộng” của PGS. TS. Trần Văn Hiếu được đăng tải trên trang Khoa học – Công nghệ của Trường ĐH Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh đã phân tích khả năng tiêu diệt virus nói chung và virus corona nói riêng của ánh sáng cực tím xa (UVC-222nm).
Bài viết nêu rõ “Tia UV có thể tiêu diệt tế bào sống nhờ khả năng làm tổn thương DNA của tế bào thông qua cơ chế xúc tác quá trình dimer hóa các nucleotide thymine trên DNA. Các tia UV có bước sóng càng ngắn thì năng lượng càng cao, do đó khả năng tiêu diệt tế bào sống cũng càng mạnh. Vì vậy trong ba nhóm trên, tia UVC được ứng dụng nhiều nhất để diệt khuẩn (trong các bệnh viện, phòng thí nghiệm sinh học,…) vì năng lượng của nó là cao nhất nên có khả năng diệt khuẩn mạnh nhất.” Cũng trong bài viết này, tác giả cho biết: “Các nghiên cứu gần đây trên thế giới đã chứng minh được hiệu quả của tia far-UVC trong việc bất hoạt khả năng xâm nhiễm của các chủng coronavirus ở người. Cụ thể, nghiên cứu của Buonanno và cộng sự (2020) đã cho thấy tia far-UVC 222 nm ở năng lượng 0,56 và 0,39 mJ/cm2 bất hoạt 90% khả năng xâm nhiễm nguyên bào sợi phổi của lần lượt các chủng alpha HCoV-229E và beta HCoV-OC43. Kết quả thể hiện sự giảm dần tỷ số plaque forming unit (PFU) (chỉ thị khả năng virus xâm nhập và tăng trưởng được trong tế bào) giữa virus được chiếu xạ và virus bình thường khi tăng dần năng lượng chiếu xạ.”
Kết quả nghiên cứu khả năng tác động đến nguyên bào sợi phổi của ánh sáng UVC-222nm
- Nghiên cứu khoa học của Lo và cộng sự chứng minh sự ức chế xâm nhiễm của ánh sáng UVC-222nm đến virus thông qua việc làm tổn thương gen. (Xem thêm tại đây)
Tác động của ánh sáng UVC xa đến RNA của virus
Thử nghiệm đèn khử trùng UVC-222nm trong phòng mổ bệnh viện
• Ánh sáng UVC 222nm (0,1 mW / cm2) giảm SARS-CoV-2 khả thi xuống 0,94 log10 trong 10 giây.
• Ánh sáng UVC 222 nm (0,1 mW /cm2) làm giảm khả năng sống của SARS-CoV-2 xuống 2,51 log10 trong 30 giây
• Ánh sáng UVC 222 nm không làm giảm số lượng bản sao RNA của SARS-CoV-2 sau 5 phút chiếu xạ.
Sự ảnh hưởng của ánh sáng cực tím xa đến sức khỏe con người
Sự phát hiện về ánh sáng UVC-222nm khiến không ít người tỏ ra lo ngại vấn đề tương tự. Tuy nhiên, bằng những nghiên cứu thực tế dựa trên tính chất vật lý, có thể khẳng định, ánh sáng UVC xa an toàn hơn gấp nhiều lần so với UVC-254nm.
Có thể so sánh những điểm khác biệt giữa UVC-222nm và UVC-254nm như sau:
Nội dung |
UVC-222nm |
UVC-254nm |
Sự ảnh hưởng đến vi sinh vật |
Tiêu diệt mầm bệnh vì năng lượng photon (540 kJ/mol) lớn hơn năng lượng liên kết giữa các thành phần của phân tử |
Vô hiệu hóa mầm bệnh |
Nguyên lý tiêu diệt vi khuẩn, virus |
phá vỡ các liên kết sinh học (liên kết peptide/ liên kết disulfide trong protein) |
Tạo ra dimer từ đó làm thay đổi cấu trúc liên kết hóa học, làm mất tác dụng sao chép |
Giá trị giới hạn ngưỡng |
Không có (đã từng thử nghiệm ở ngưỡng 5.200 mJ/cm2 nhưng không gây tổn thương cho cơ thể; đã từng thử nghiệm ở ngưỡng 12.000 mJ/cm2 trên chuột nhưng không tìm thấy sự tổn thương của tế bào) |
6mJ/cm2 |
Khả năng khử khuẩn trong môi trường chất lỏng |
Rất tốt trong thời gian ngắn |
Không được đánh giá cao mặc dù đã được duy trì trong một thời gian dài |
Khả năng khử khuẩn trên da |
Có thể áp dụng trong ngưỡng giá trị > 4800 mj/cm2 |
Không/ Hạn chế áp dụng |
Nhiệt lượng tạo ra trong quá trình hoạt động |
Gần bằng 0 |
Nhiệt độ cao |
Tại Việt Nam, chúng ta hi vọng và đưa ra phương pháp phòng ngừa lây nhiễm bằng đèn khử trùng UVC-222nm tại các khu vực như bệnh viện, khu điều trị bệnh nhân COVID-19. Ở những nơi đông người như nhà hàng, khách sạn, hoặc các hộ gia đình đều có thể áp dụng trong thời gian sớm nhất, giúp hạn chế tối đa sự lây nhiễm dịch bệnh, bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe người dân.